काठमाडौं –नेपालको राजनीतिक इतिहासमा यस्तो कालखण्ड पनि आयो, जहाँ सम्पूर्ण राष्ट्र युद्धको आन्धीमा फसेको थियो। जनजीवन त्रस्त थियो, शासन प्रणाली चुकिरहेको थियो, र जनताको भविष्य अध्यारो कुँडोमा हराउँदै थियो। यस्तै संकटपूर्ण र निर्णायक क्षणमा अग्रपंक्तिमा उभिएर राष्ट्रलाई नयाँ दिशा दिन सक्ने नेताको खाँचो थियो — र त्यही अभावमा उदाए नेपाली कांग्रेसका दुई तेजस्वी व्यक्तित्व: वरिष्ठ नेता डा. शेखर कोइराला र युवा, जोशिला, दूरदर्शी सांसद डा. सुनिल शर्मा।
१२-बुँदे समझदारीका मूख्य मापक — डा. सुनिल शर्मा
राजनीतिक दृष्टिकोणले अत्यन्त संवेदनशील र जटिल समयको बीचमा डा. सुनिल शर्माले जुन कूटनीतिक सूझबुझ, साहस र दूरदर्शिता देखाएर तत्कालीन माओवादी विद्रोही पक्षसँग संवादको माहोल तयार पार्नुभएको थियो, त्यो नेपाली राजनीति र इतिहासमा स्वर्ण अक्षरले लेखिन लायक छ।
उहाँको भूमिकाले तत्कालीन शान्ति प्रक्रिया अगाडि बढाउन निर्णायक मोड दिएको थियो। १२-बुँदे समझदारी जस्तो ऐतिहासिक दस्तावेज केवल नेताहरूबीचको हस्ताक्षर मात्र थिएन, त्यो त रक्तपातबाट निकासतर्फको यात्रा, बन्दुकबाट मतपेटीतर्फको परिवर्तन र अराजकता बाट लोकतन्त्रको पुनर्जागरण थियो।
डा. शर्मा — नयाँ पुस्ताको राष्ट्रिय व्यक्तित्व
युवा पुस्ताबाट आएको भए तापनि, डा. सुनिल शर्माको सोच राष्ट्रिय स्तरको, दूरदृष्टि अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको र समर्पण जनस्तरको थियो। उहाले कुनै लोभ, पद वा प्रचारको लागि होइन, निरपेक्ष राष्ट्रप्रेमको भावना लिएर यो जिम्मेवारी लिएका थिए। उहाँ नेतृत्वमा संलग्न रहँदा केवल राजनीतिक संवाद मात्र अघि बढेन, सम्भावनाको ढोका, विश्वासको वातावरण र परिवर्तनको मार्ग खुलेको थियो।
शान्ति प्रक्रिया मात्र होइन, संविधान निर्माणदेखि लोकतन्त्र सुदृढीकरणसम्म डा. शर्माको योगदान मौन तर प्रभावशाली रह्यो। उहाँको राजनीतिक परिपक्वता, तार्किक विश्लेषणशक्ति र राष्ट्रिय हितप्रतिको अटूट प्रतिबद्धताले उहाँलाई अबको पुस्ताका सर्वश्रेष्ठ नेताहरूमध्ये अग्रपंक्तिमा उभ्याएको छ।
नेपालको मुटुबाट उभिएका योद्धाहरू
डा. शेखर कोइरालाको अनुभवी नेतृत्वसँगै डा. शर्मा जस्ता युवा नेताको साहसी भुमिका कांग्रेस पार्टीको सिद्धान्त, मूल्य र आदर्श को प्रमाण हो। जनयुद्धको अन्धकारबाट मुलुकलाई लोकतन्त्रको उज्यालोमा ल्याउने यो जोडीले नेपाली राजनीतिमा अविस्मरणीय युगको निर्माण गरेका छन्।
निष्कर्ष
इतिहासले कहिलेकाहीँ त्यस्ता क्षणहरू सृजना गर्छ, जसले राष्ट्रको भाग्य बदल्छ। त्यही क्षणहरूमा ठूला व्यक्तित्वहरू उदाउँछन् — डा. सुनिल शर्मा जस्तै। उहाँको यथार्थवादी सोच, निस्वार्थ कर्म र राष्ट्रप्रतिको समर्पण भावले उहाँलाई नेपाली राजनीति र समसामयिक नेतृत्वको मेरुदण्ड बनाएको छ।
डा. शर्मा — एक व्यक्ति मात्र होइनन्, एक प्रेरणा हुन्।