काठमाडौँ, साउन १६ —नेपाललाई विश्वस्तरीय लगानी गन्तव्य बनाउने र प्रवासी नेपालीहरूको पूँजी तथा ज्ञानलाई नेपालको समृद्धिमा उपयोग गर्ने साझा उद्देश्यसहित गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) र नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ (सीएनआई) बीच एक ऐतिहासिक तथा दूरदर्शी छलफल सम्पन्न भएको छ।
एनआरएनएका अध्यक्ष महेश कुमार श्रेष्ठ र सीएनआईका उपाध्यक्ष निर्वाण चौधरीबीच भएको यो विशेष बैठकमा सीएनआई ग्लोबल बिजनेस एन्ड डायस्पोरा टिमका सदस्य चन्द्र टण्डन र मनोहर दाहालको समेत सक्रिय सहभागिता थियो। दुवै संस्थाले नीति सुधार, संयुक्त लगानी प्रवर्द्धन, र प्रवासी नेपालीसँग दीर्घकालीन सहकार्यलाई प्राथमिकता दिने प्रतिबद्धता जनाएका छन्।
समृद्धिको साझा खाका : रणनीतिक सहकार्य र प्रवासी संलग्नता
बैठकमा सीएनआईले प्रवासी र विश्वव्यापी लगानी प्रवर्द्धन केन्द्रित कार्य सम्पादनका सर्तहरू (Terms of Reference) प्रस्तुत गर्दै नेपाललाई लगानीमैत्री गन्तव्य बनाउने दीर्घकालीन रणनीतिक खाका प्रस्तुत गर्यो। यस अन्तर्गत कूटनीतिक नियोग, अन्तर्राष्ट्रिय चेम्बरहरू र आर्थिक परिषद्हरूसँग समन्वय गर्दै लगानी अनुकूल वातावरण निर्माण गर्ने प्रस्ताव राखिएको छ।
सीएनआई उपाध्यक्ष निर्वाण चौधरीले प्रवासी नेपालीहरूलाई समेट्नेगरी नीति संवाद, अनुसन्धान र ठोस परियोजना पहिचानमा सहकार्यको प्रस्ताव राख्दै भने,
“नेपालको बैङ्किङ प्रणाली र पुँजी बजार सुधार हुँदै गइरहेका छन्। अब ठोस परियोजना, स्पष्ट नीति, र विश्वस्तरको लगानी वातावरण निर्माण नै हाम्रो प्राथमिकता हुनुपर्छ।”
रेमिट फन्ड र डिजिटल लगानी प्लेटफर्म : एनआरएनएको योजनाहरू
एनआरएनए अध्यक्ष महेश श्रेष्ठले छलफलको क्रममा “रेमिट फन्ड” स्थापना गर्ने योजना सार्वजनिक गरे। उनका अनुसार, वैदेशिक रोजगारीमा रहेका नेपालीहरूले मासिक रूपमा सानो रकम लगानीका रूपमा पठाउन सक्ने र त्यस फन्डमार्फत ठूला विकास परियोजनामा सहभागी हुन सक्ने अवसर सिर्जना हुनेछ।
“ठूला र साना लगानीकर्ताका लागि फरक–फरक नीतिगत संरचना आवश्यक छ,” अध्यक्ष श्रेष्ठले बताए। “हामी समावेशी र व्यवस्थित ढंगमा प्रवासी नेपालीहरूको लगानी सुनिश्चित गर्न चाहन्छौँ।”
एनआरएनएले आगामी असोज २४–२५ (११–१२ अक्टोबर) मा काठमाडौंमा आयोजना गर्न लागेको ‘एनआरएन लगानी संवाद २०२५’ को पनि औपचारिक जानकारी गराइएको छ। सो अवसरमा “एनआरएनए लगानी मार्गचित्र २०२५–२०३०” सार्वजनिक गरिनेछ र प्रत्येक प्रदेशबाट कम्तीमा दुईवटा प्रमुख परियोजना प्रस्तुत गरिने योजना छ। सीएनआईलाई उक्त कार्यक्रममा प्रमुख साझेदार बन्न आह्वान गरिएको छ।
भविष्य उन्मुख पहलहरू : डिजिटल प्लेटफर्म, पिचिङ र नीति ह्याकथन
बैठकमा प्रवासी र स्वदेशी लगानीकर्तालाई जोड्ने डिजिटल लगानी प्लेटफर्म निर्माण गर्ने विषयमा समेत छलफल भयो। यो वेब-आधारित प्रणालीमार्फत परियोजनाको विस्तृत विवरण, लगानी पिच, र व्यवसायिक मिलान (business matchmaking) सजिलो हुनेछ। साथै, नीति सुधारका खाका पहिचान गर्न “Policy Hackathon” आयोजना गर्ने प्रस्ताव पनि गरिएको छ।
एनआरएनएको तर्फबाट “Nepal Diaspora Collaboration Charter” को प्रारूपसमेत प्रस्तुत गरिएको छ, जसले दीर्घकालीन सहकार्यलाई संस्थागत बनाउने लक्ष्य राखेको छ।
नियमित समन्वय र अनुगमनको प्रतिबद्धता
दुवै संस्थाले भविष्यका कार्यहरूको अनुगमन तथा योजनालाई सुदृढ गर्न मासिक बैठक गर्ने निर्णय गरेका छन्। यसरी सहकार्यलाई स्थायित्व र निरन्तरता दिने पहल गर्दै, छलफल केवल एक औपचारिकता नभई व्यवहारमा लागू हुने ठोस सुरुवात हो भन्ने विश्वास दिलाइएको छ।
एनआरएनए अध्यक्ष महेश श्रेष्ठले बैठकको निष्कर्षमा भने,“यो केवल छलफलको सुरुवात हो। प्रवासी नेपालीहरू समृद्ध नेपाल निर्माणमा सहभागी हुन पूर्णतः तयार छन्। अब हाम्रो जिम्मेवारी भनेको योजनालाई अवसरमा रूपान्तरण गर्नु हो।”
निष्कर्ष : समृद्ध नेपालको लागि सामूहिक संकल्प
एनआरएनए र सीएनआईबीचको यो सहकार्यात्मक छलफलले प्रवासी नेपालीहरूको लगानी, सीप, अनुभव र विश्वासलाई नेपालको आर्थिक विकासमा उपयोग गर्ने ढोका खोलिदिएको छ। संयुक्त रणनीति, डिजिटल प्रविधिको उपयोग, स्पष्ट नीतिगत व्यवस्था, र पारदर्शिता–यी सबैको संयोजनमार्फत अब नेपाल विश्वव्यापी व्यापारिक गन्तव्य बन्ने दिशामा अघि बढ्दैछ।यो छलफलले मात्र नभई, नेपाल र नेपालीको आर्थिक भविष्यमा एउटा नयाँ अध्याय सुरु हुने संकेत गरिरहेको छ।
“प्रवासी नेपालीको हात, समृद्ध नेपालको साथ।”