[अमेरिका] — भूटानी–नेपाली समुदायका उज्याला प्रतिनिधि, समाजसेवी तथा प्रेरणादायी व्यक्तित्व मनोरथ खनाल अहिले अमेरिकामा सुन्दर जीवन विताइरहेका छन् । तर यो यात्रा सहज थिएन । HB Tamrakarसँगको विशेष कुराकानीमा उनले आफ्नो जीवनका उतारचढाव र संघर्षपूर्ण इतिहास साझा गरेका छन्।
खनालले सम्झिए— “भूटान छोड्नु परेका ती क्षण आज पनि मन थाम्नै गाह्रो हुन्छ । त्यो केवल एउटा विस्थापन मात्र थिएन, बरु सम्पूर्ण पहिचान र भविष्य खोसिएको पीडादायी अध्याय थियो।” भूटानबाट जब उनी र हजारौं नेपाली समुदायका दिदी–भाइ, आमा–बुबा निष्कासित भए, त्यो समयको त्रासदीलाई उनले “जीवनको सबैभन्दा ठूलो अन्धकार” भने।
नेपालमा शरणार्थी शिविरमा बिताएको जीवन पनि सजिलो थिएन। गर्मीमा धुलो, जाडोमा चिसो, अप्ठ्यारो परिस्थिति र सीमित अवसरबीच पनि उनले शिक्षा, सामूहिकता र सामाजिक चेतना मार्फत आशाको दियो निभाउन दिएनन्। “शरणार्थीको जीवनले मलाई दृढ, संवेदनशील र समाजका लागि केही गर्नुपर्ने भावना जगाइदियो,” उनले भने।
तेस्रो मुलुक पुनर्वास कार्यक्रम अन्तर्गत अमेरिका पुगेपछि भने मनोरथ खनालले नयाँ जीवनको सुरुवात गरे । आज उनी भूटानी–नेपाली समुदायको आवाज मात्र नभई सम्भावनाको प्रतीक बनेका छन्। अमेरिकामा रहेर उनले विभिन्न सामाजिक, सांस्कृतिक र सामुदायिक कार्यक्रमहरूमा सक्रिय भूमिका खेल्दै आएका छन्। युवालाई अवसर दिलाउने, पुराना पुस्ताको संस्कृतिलाई जोगाउने र नयाँ पुस्तालाई अभिव्यक्तिको अवसर दिलाउने काममा उनी निरन्तर लागिपरेका छन्।
HB Tamrakarसँगको यो भेटवार्तामा उनले स्पष्ट भने— “संघर्षले मलाई बलियो बनायो, र आज म यो अनुभवलाई समाजलाई फर्काउन चाहन्छु।”
मनोरथ खनाल आज भूटानी–नेपाली डायस्पोराको लागि प्रेरणादायी उदाहरण बनेका छन् । भूतकालको पीडालाई शक्तिमा रूपान्तरण गर्दै, उनी भविष्यको सम्भावना र आशाको प्रतीक बनेका छन्।
