बिबि खराल, काठमाडौं, आषाढ ८–नेपालको कम्युनिस्ट आन्दोलनमा एउटा नयाँ मोड आउन थालेको छ। नेकपा (एकीकृत समाजवादी) का अध्यक्ष तथा पूर्वप्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपाल र नेकपा (क्रान्तिकारी माओवादी) का महासचिव नेत्र बिक्रम चन्द ‘विप्लव’ बीच शक्तिशाली तेस्रो कम्युनिस्ट केन्द्र निर्माणका लागि गम्भीर छलफल भएको छ।
आज राजधानीको आलोकनगरस्थित नेकपा एस पार्टी कार्यालयमा भएको उक्त छलफल करिब दुई घण्टा लामो रह्यो। विप्लवसँगै पार्टीका प्रवक्ता खड्गबहादुर विश्वकर्मा ‘प्रकाण्ड’ पनि छलफलमा सहभागी थिए।
प्रचण्ड र ओलीको अस्थिरता विरुद्ध नयाँ ध्रुव
नेपालको कम्युनिस्ट आन्दोलन पछिल्लो समय दुई मुख्य धारमा सीमितजस्तो देखिए पनि दुवै धारप्रति जनविश्वास खस्कँदै गएको सन्दर्भमा यो पहलले तेस्रो, नयाँ विकल्प निर्माणको प्रयास हो भन्ने विश्लेषण भइरहेको छ।
एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली नेतृत्वको अधिनायकवादी शैली र माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ को सत्ता केन्द्रित अस्थिर रणनीतिप्रति दुवै नेताहरू – माधव नेपाल र विप्लव – आक्रोशित छन्। उनीहरू दुवैले वर्तमान मुख्यधारा नेताहरूले ‘जनआन्दोलनका आदर्श र कम्युनिस्ट मूल्य’ हराएको ठहर गर्दै आएका छन्।
स्रोतका अनुसार, विप्लव नेतृत्वको नेकपाले प्रचण्डप्रति गहिरो असन्तुष्टि जनाउँदै उनलाई काउन्टर दिने रणनीतिका रूपमा माधव नेपालको पार्टीसँग एकता वा सहकार्यको सम्भावना खोजिरहेको छ।
बृहत् वाम मोर्चा निर्माणको संकेत
नेकपा एस भित्रका एक नेताका अनुसार, दुई नेताबीचको आजको छलफलको मूल एजेन्डा शक्तिशाली, स्वाभिमानी र जनमुखी तेस्रो कम्युनिस्ट केन्द्र निर्माण गर्नु नै हो।
प्रवक्ता प्रकाण्डसमेत सहभागी भएको उक्त भेटमा ‘बृहत् वाम ध्रुव’ निर्माण, साझा राजनीतिक दस्तावेज र सांगठनिक मोडेलको खाका तयार गर्नेतर्फ विचार विमर्श भएको बताइएको छ।
समाजवादी मोर्चाको असफलतालाई विकल्प
हालैका महिनामा माओवादी, समाजवादी, जनता समाजवादी लगायतका पार्टीहरूबीच मोर्चा निर्माण प्रयास भए पनि साझा एजेन्डा र नेतृत्वको विषयमा असहमति रहेकाले त्यो प्रयास पूर्णरूपमा निष्फल बनेको छ। यसै पृष्ठभूमिमा माधव नेपाल र विप्लव बीचको सम्वादलाई “वैकल्पिक वाम शक्ति” को सम्भावित उदयको संकेतको रूपमा हेरिएको छ।
जनताको पक्षमा “कार्यकर्ता–केन्द्रित” पार्टी
छलफलमा सहभागी एक नेताका अनुसार, भावी पार्टीले जनताका हकहितमा नारा मात्रै होइन, वास्तविक काम गर्ने, भ्रष्टाचारविरुद्ध कठोर नीति लिने, राष्ट्रवाद र सामाजिक न्यायमा स्पष्ट धारणा राख्ने उद्देश्य लिएको छ। उनीहरू कार्यकर्ता–केन्द्रित सांगठनिक संरचना बनाउने र शीर्ष नेताहरूको प्रभुत्व कम गर्ने योजनामा समेत छन्।
निष्कर्षमा
माधव नेपाल र विप्लव बीच सुरु भएको यो सम्वाद तत्कालीन राजनीतिक परिदृश्यमा वैकल्पिक कम्युनिस्ट केन्द्रको आवश्यकता देखिएको बेला आएको छ। देशमा बढ्दो निराशा, भ्रष्टाचार, असमानता र विचारविहीन गठबन्धनहरूको खेलमा जनता चिढिएका बेला यो छलफल नयाँ ऊर्जा र दिशा दिन सक्ने सम्भावना बोकेको छ।
यद्यपि, यो प्रयास कतिसम्म मूर्तरूप लिन्छ भन्ने कुरा अझै खुला छ। तर वर्तमान सत्ता केन्द्रहरूबाट विमुख जनशक्ति र वैचारिक रुपले आस्था राख्ने कार्यकर्ताहरूका लागि यो पहल उम्मेदको नयाँ झिल्को बन्ने संकेत देखिएको छ।
