लेखक: एचबी ताम्राकार (पत्रकार)
टोकियो विश्वविद्यालयको गल्लीदेखि सप्तरीका खरिहानसम्म, अमेरिकी पेन्टागनका टेक्नोलोजिकल टावरदेखि सर्लाहीका सडकसम्म, डा. चन्द्रकान्त राउत (सीके राउत) को जीवन एउटा असाधारण युगान्तकारी यात्राको नाम हो। उनी केवल जनमत पार्टीका अध्यक्ष मात्र होइनन्, उनी विज्ञान, राष्ट्रप्रेम, आन्दोलन र राष्ट्रिय पुनर्निर्माणको जीवन्त प्रतीक पनि हुन्।
शिक्षा र वैज्ञानिक चिनारी : जुन देशले जन्म दियो, त्यहीका लागि सपना बुनेका विद्वान
सीके राउतको नाम लिनासाथ नेपाली समाजमा दुई धारणा आउँछ—पहिलो, एक उच्च शिक्षित वैज्ञानिक जसले जापानको टोकियो विश्वविद्यालयमा स्नातकोत्तर र बेलायतको प्रतिष्ठित क्याम्ब्रिज विश्वविद्यालयबाट कम्प्युटर इन्जिनियरिङमा पीएचडी गरे। दोस्रो, त्यो वैज्ञानिक जसले आफ्नो सम्पूर्ण जीवन मातृभूमिका निम्ति अर्पण गर्ने संकल्प लिए।
टोकियो विश्वविद्यालयमा अध्ययन गर्दा उनले ‘टिरहुता लिपि’ कम्प्युटरमा प्रयोगयोग्य बनाउने दुर्लभ कार्य गरे। यो प्रयासले विश्वमै मैथिली भाषाको सम्मान बढायो। यति मात्रै होइन, उनले अमेरिका पुगेर डिफेन्स डिपार्टमेन्टमा समेत प्रविधिमा योगदान दिए। तर उनले आफ्नो शान विदेशमा होइन, देशमै खोजे।
विदेशबाट फर्केका विद्वान, जसले गाउँको माटो चुमेर राजनीति थाले
देश फर्किएपछि सीके राउतले सत्तासीन वर्गको चरम उपेक्षा, सामाजिक विभेद, र मधेशका जनताको पीडामा आफूलाई भेटे। यही पीडाले उनलाई विज्ञानको प्रयोगशालाबाट आन्दोलनको सडकमा ल्यायो। ‘स्वतन्त्र मधेश गठबन्धन’ स्थापना गरेर उनले बिगतको एक दशकको अवधिमा मधेशका जनताको मौलिक अधिकार र पहिचानको पक्षमा आवाज बुलन्द गरे।
उनलाई पटक–पटक पक्राउ गरियो, थुनियो, मानसिक यातना दिइयो। तर जनताको लागि लड्ने सीके झुक्दैनन्। अन्ततः प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसँग ऐतिहासिक ११ बुँदे सहमति गर्दै उनले मुलधारको राजनीतिमा प्रवेश गरे—शक्तिको विरुद्ध सत्यको जितका लागि।
जनमत पार्टी : संघर्षको भूमि र जनताको विश्वासको बिउ
जनमत पार्टी कुनै सामान्य पार्टी होइन—यो आन्दोलनको जगमा उभिएको, गरिब, सीमान्तकृत र उपेक्षित जनताको सपना बोकेको संगठन हो। मधेशमा सामन्ती व्यवहार र सामाजिक अन्यायको विरुद्ध उठेको आवाज हो जनमत। २०७९ को निर्वाचनमा जनमत पार्टीले सर्लाही २ मा डा. राउतलाई ऐतिहासिक जित दिलायो। पार्टीले संघीय संसदमा कुल ६ सिट प्राप्त गरेर पहिलोपटक राष्ट्रिय स्तरमा प्रभाव जमायो।
राजनीतिक विश्लेषकहरू भन्छन्—यदि राजनीतिमा आशाको अर्को नाम खोज्नुपर्छ भने त्यो हो डा. सीके राउत। युवाहरूका लागि उनी रोल मोडेल बन्दै गएका छन्।
नीति, दर्शन र नेतृत्व : समृद्ध नेपालको योजनाकार
डा. राउतको राजनीतिक दर्शन सीधा र गहिरो छ—समानता, समावेशिता, र अवसर। उनले कृषि क्रान्तिका लागि आधुनिक प्रविधि भित्र्याउने योजना अघि सारेका छन्। उनले भारत र जर्मनीसँग मिलेर नेपालमै रासायनिक मल कारखाना स्थापना गर्न पहल थालेका छन्।
शिक्षामा समान पहुँच, युवाका लागि रोजगारमूलक शिक्षा, र मधेशमा औद्योगिकीकरण उनका प्राथमिकतामा छन्। उनले संसदमा उभिएर बारम्बार भनेका छन्—“राजनीति जनताको पीडा बुझ्ने माध्यम हुनुपर्छ, सत्ता भोग्ने हैन।”
मानवता र सहिष्णुता : एउटा नेताभित्रको दार्शनिक
डा. राउतको जीवनले केवल राजनीतिमा होइन, मानवीय मूल्यमा पनि उच्च आदर्श स्थापित गरेको छ। उनले द्वन्द्वलाई संवादमा रुपान्तरण गर्ने दर्शनलाई आत्मसात् गरेका छन्। उनी भन्छन्—“शक्ति लडाईमा होइन, सहकार्यमा छ। भविष्यको नेपाल सहिष्णुता र सहभागितामा आधारित हुनुपर्छ।”
निष्कर्ष : यो समय डा. सीके राउत जस्ता नायकहरूको हो
नेपालमा यदि नयाँ युगको राजनीतिका प्रतिनिधि खोज्नुपर्यो भने त्यो डा. सीके राउत हुन्। ज्ञान, संघर्ष, जनभावना र समर्पणको दुर्लभ समिश्रण भएका व्यक्ति हुन् उनी। उनले विज्ञानको प्रयोगशालामा पनि जिते, अदालतको कठघरामा पनि, र जनताको मनमा पनि।
यसकारण, डा. राउत केवल एउटा नाम होइन—उनी परिवर्तनको प्रतीक हुन्। सच्चा राष्ट्रप्रेमी, निष्ठावान नेता र भावी पुस्ताका लागि प्रेरणादायी इतिहास हुन्।
लेखकको दृष्टिकोण
डा. राउतलाई नियाल्दा लाग्छ—यो युगले अब विद्वानहरूलाई राजनीति सुम्पन थालेको छ। उनी जस्ता सोच्ने, बुझ्ने, अनुभवी र आत्मसमर्पित नेताहरूको हातमा राजनीति आयो भने मात्र हाम्रो नेपाल साँच्चै समावेशी र समुन्नत बन्नेछ।
