काठमाडौं – “नेपालमा विकास होइन, काण्डहरू फल्छन्” भन्ने जनधारणा फेरि एकपटक पुष्टि गरिदिएको छ — त्यो पनि एउटी युवतीको साधारण सेतो टी-शर्टमार्फत। राजधानीमा हालै भएको प्रदर्शनमा सहभागी एक युवतीले लगाएको टी-शर्टले सामाजिक सञ्जालदेखि सडकसम्म सनसनी मच्चाएको छ।
उक्त टी-शर्टको डिजाइन सरल भए पनि सन्देश गहिरो छ। टी-शर्टको बीचमा ठूलो अक्षरमा लेखिएको छ ‘काण्ड’, र त्यस वरिपरि नेपालमा पछिल्ला वर्षहरूमा चर्चामा आएका बहुचर्चित विवाद र भ्रष्टाचारका घटनाहरूका नामहरू लेखिएका छन्: क्यान्टोनमेन्ट, भुटानी शरणार्थी, ओम्नी, सुन, यति, सुडान, ललितानिवास, एनसेल, गिरिबन्धु, वलमन्दिर आदि।
जनताको व्यंग्यात्मक आवाज
टी-शर्टमा देखिएको ‘काण्डहरूको वृत्तचित्र’ हेर्दा लाग्छ—देश राजनीतिक नेताहरूको शासन होइन, घोटालाको सञ्जालबाट चलेको छ। प्रदर्शनमा सहभागी युवतीको अनुहारमा मुस्कान थियो, तर उनको सन्देश भने गम्भीर र गहकिलो। यो कुनै केवल लुगा थिएन — यो थियो सरकारप्रतिको आक्रोश, व्यवस्था प्रतिको व्यंग्य, र जनताको मौन क्रन्दनको चित्र।
टी-शर्टले बोलेको कथा
हरेक नाम एउटा-एउटा स्क्यान्डलको प्रतीक हो:
- भुटानी शरणार्थी प्रकरण — उच्च तहका नेतासम्म जोडिएको।
- ओम्नी समूह — कोभिडकालीन चिकित्सा सामग्री घोटाला।
- सुन प्रकरण — देशभित्रै सुन तस्करी र राज्यसंरक्षणको आशंका।
- ललितानिवास — सरकारी जमिन हिनामिना।
- एनसेल कर प्रकरण — विदेशी कम्पनीलाई माफ गरिएको अरबौं कर।
‘युवाको चेतना अब टी-शर्टमा लेखिन्छ’
सामाजिक सञ्जालमा उक्त तस्वीर भाइरल भएको छ। धेरैले लेखेका छन्, “यो एक टी-शर्ट होइन, यो जनताको ट्राफिक लाइट हो – जसले ‘रेड सिग्नल’ देखाइरहेको छ सत्तालाई।” अरूले भनेका छन्, “संसद सुतिरहेको छ, सडक बोलिरहेको छ।”
‘काण्डमय’ नेपालप्रति राप्रपा नेतृ खुस्बु ओलीको व्यंग्य प्रहार — टी-शर्टमार्फत सन्देश
काठमाडौं – नेपालमा एकपछि अर्को प्रकट भइरहेका घोटाला र भ्रष्टाचारप्रति रोष प्रकट गर्दै राप्रपा नेतृ खुस्बु ओली ले एक अनौठो तर प्रभावशाली शैलीमा विरोध जनाएकी छन्। राजधानीको विरोध कार्यक्रममा सहभागी हुँदै उनले लगाएको टी-शर्ट अहिले सामाजिक सञ्जालमा भाइरल बनेको छ — जसमा नेपालका प्रमुख ‘काण्ड’हरू एकै ठाउँमा सूचीबद्ध गरिएको छ।
सादा सेतो टी-शर्टमा रातो अक्षरमा लेखिएको थियो “काण्ड”, र त्यस वरिपरि देखिएका शब्दहरू थिए: क्यान्टोनमेन्ट, भुटानी शरणार्थी, ओम्नी, सुन, यति, एनसेल, ललितानिवास, गिरिबन्धु, वलमन्दिर, सुडान आदि। यी सबै हालका वर्षहरूमा नेपाली राजनीति र प्रशासनलाई हल्लाएका बहुचर्चित घोटालाहरू हुन्।
“जनताको आवाज, अब लुगा बोलेर आउनेछ”
नेतृ खुस्बु ओलीले यो लुगा केवल पहिरन नभई, जनताको आवाज र वर्तमान राज्य व्यवस्थाप्रतिको व्यंग्य हो भन्दै भनिन् — “जब संसद मौन छ, जनता सडकमा बोल्छन्। र अहिले त हाम्रो लुगा पनि कराउन थालेको छ।”
उनको यो शैली जनताबीच निकै लोकप्रिय बनेको छ। समाजिक सञ्जालमा धेरैले भनेका छन्, “यो नै हो साच्चिकै क्रिएटिभ प्रतिकार,” भने कतिपयले सरकारलाई “काण्डहरूलाई संस्कृतिको रूपमा विकास नगर्न” चेतावनी दिएका छन्।
राप्रपाको बढ्दो जनअपेक्षा
खुस्बु ओली र राप्रपाका अन्य युवा नेताहरू अहिले जनचेतनाको सवालमा क्रान्तिकारी रूपमा अगाडि बढ्दैछन्। भोट, सत्ताको खेलभन्दा माथि उठेर, प्रत्यक्ष रूपमा भ्रष्टाचारविरुद्ध आवाज उठाउने यो शैलीले राप्रपालाई नयाँ पुस्तामाझ लोकप्रिय बनाइरहेको छ।
निष्कर्ष
नेपाली राजनीतिमा जवाफदेहिताको अभाव, भ्रष्टाचारको चरम, र जनताको पीडा — यी सबै एउटी युवतीको शरीरमा लगाइएको सेतो कपडामा लेखिएको केही शब्दले अभिव्यक्त गरिदिएको छ। जहाँ संसद चुप हुन्छ, त्यहाँ जनता बोल्छन् — र अब त टी-शर्ट पनि कराउन थालेको छ।
