काठमाडौं, जेठ १० – रास्वपाका सभापति तथा पूर्व गृहमन्त्री रवि लामिछानेविरुद्ध सर्वोच्च अदालतमा जारी मुद्दासम्बन्धी आदेशको दिन लामो प्रतिक्षा, निराशा र आँशुमा बितेको छ। शुक्रबार (जेठ ९ गते) अदालतमा आदेश सुनाउने दिन, लामिछानेकी पत्नी निकिता पौडेल लामिछानेले भोगेको मानसिक तनाव र न्यायप्रणालीप्रति देखिएको आक्रोशले सामाजिक सञ्जाल तातेको छ।
निकिताले सामाजिक सञ्जालमा लेखेकी भावुक र पीडायुक्त स्टाटसले सर्वोच्च अदालतको आन्तरिक कार्यशैलीमाथि गम्भीर प्रश्न उठाएको छ। उनले आफ्नै श्रीमानको मुद्दाबारे बाहिरको अनलाइन मिडियाबाट ‘नेगेटिभ समाचार’ सुन्नुपर्ने स्थिति आएको उल्लेख गर्दै, अदालत प्रशासनप्रतिको गहिरो निराशा पोखेकी छन्।
“त्रास अझैं बाँकी छ …!”
“न्यायप्रतिको दृढ विश्वास लिएर तेस्रो दिन पनि अदालत पुगेको थिएँ,” लेख्छिन् निकिता, “बेञ्चका हरेक प्रश्नको तथ्यपूर्ण उत्तर दिइएको थियो, र त्यसैले पनि न्यायमा आशा अझ बढेको थियो।”
तर करिब ७ घण्टासम्म आदेश प्रतीक्षा गर्दा पनि कुनै जानकारी नआएको उल्लेख गर्दै उनी भन्छिन् –
“‘एकैछिन है…’ भन्दै कार्यकक्षबाट निस्किएका प्रवक्ता फर्किएनन्। आदेश ल्याएर सुनाउनु पर्ने मान्छे नै हराए।”
यत्ति मात्र होइन, श्रीमानमाथिको आदेश अन्यत्रबाट, मोबाइल फोनमार्फत थाहा पाउनु परेको पीडा उनले खुलेर व्यक्त गरेकी छन् –
“म निवेदक, मेरो श्रीमानबारे आएको आदेश बाहिरबाट सुन्नुपर्ने! अदालतले आधिकारिक रूपमा नसुनाउने! अदालत प्रशासन कतिसम्म गैरजिम्मेवार!”
“न्याय त दिएन, मानवीय व्यवहार पनि गरेन”
निकिताले शुक्रबारको दिनलाई ‘जिन्दगीकै अत्यन्तै कठिन दिन’ भनेर उल्लेख गरेकी छन्। झमझम पानी परिरहेको थियो, अदालतबाट मन भारी पारेर बाहिरिएको क्षण स्मरण गर्दै उनले लेखेकी छन् –
“शुक्रबारको तनाव, अनिन्द्रा र रुवाइ…!”
त्यसको भोलिपल्ट नै भैरहवाको यात्रा तय भए पनि भावनात्मक रूपमा पूर्णरूपमा भाँचिएकी उनी, श्रीमानलाई भेट्न जाने क्षणलाई “जिउँदो लास भएर हिंडेछु” भन्ने शब्दमा व्यक्त गर्छिन्।
“अब न्याय माग्न म कहाँ जाऊँ?”
निकिता पौडेल लामिछानेको यो स्टाटसमा न्याय, राज्य र गणतन्त्रप्रतिको गम्भीर निराशा स्पष्ट झल्किन्छ। उनी भन्छिन् –
“केही प्रमाण नभेटिँदा पनि मेरो श्रीमानविरुद्ध मुद्दा लगाइयो। नियत राखेर थुनियो। गैरकानूनी पक्राउबारे परेको रिटमा अदालतले एक शब्द पनि बोलेन। अब न्याय माग्न म कहाँ जाऊँ?”
उनले सवाल गर्छिन् –
“गणतान्त्रिक राज्यमा समेत न्याय र मानवीयता मृत भेटेपछि मेरो आस्था र विश्वासको जग बेस्सरी हल्लिएको छ।”
#JusticeForRabiLamichhane
निकिताको स्टाटसको अन्त्यमा #JusticeForRabiLamichhane लेखिएको छ। यो केवल सामाजिक सञ्जालको हैशट्याग मात्र नभई न्यायप्रणालीप्रतिको सार्वजनिक असन्तुष्टि र आक्रोशको संकेत पनि हो।
यो स्टाटसले न्यायाधीश, अदालत प्रशासन र आम नागरिक सबैलाई सोच्न बाध्य बनाएको छ – के वास्तवमै हाम्रो अदालत निष्पक्ष, पारदर्शी र उत्तरदायी छ? कि, न्यायको नाममा अन्याय लुकाउने संरचना बनेको हो?
निष्कर्ष
निकिता पौडेल लामिछानेको स्टाटस व्यक्तिगत पीडा मात्र होइन, न्यायप्रणालीप्रतिको एक आम नागरिकको गम्भीर चिन्ता पनि हो। कुनै निवेदकलाई आफ्नै मुद्दाको आदेश अन्यन्त्रबाट थाहा पाउनु पर्ने अवस्था, प्रवक्ताको ‘हराइ’ र आधिकारिकता विहीनता – यी सबै सवालले नेपालको सर्वोच्च अदालतको कार्यशैलीमाथि गम्भीर प्रश्न उठाएका छन्।
रवि लामिछानेमाथिको मुद्दा अझै विवादास्पद छ, तर निकिता पौडेलको भावना न्यायिक व्यवस्थाको नैतिकता र मानवता माथि गहिरो बहसको ढोका खोल्ने खालको बनेको छ।
