नेपाल प्रहरीको इतिहासमा केही यस्ता व्यक्तित्वहरू छन्, जसले आफ्नो कार्यकाल मात्र होइन, सम्पूर्ण संस्था, राष्ट्र र आमजनताको चेतनामा स्थायी छाप छोड्न सफल भएका छन्। तिनैमध्ये एक सशक्त नाम हो – आईजीपी दिपक थापा। उनको नाम सुन्नासाथ सुरक्षा, सेवा र समर्पणका प्रतीकहरू मानसपटलमा स्वतः उत्रिन्छन्। उनले निभाएको नेतृत्व केवल एक औपचारिक जिम्मेवारी थिएन, त्यो त एउटा धरोहर थियो, जुन पुस्तौँसम्म उदाहरणीय बन्नेछ।
प्रारम्भिक जीवन र प्रेरणाको सुरुवात
दिपक थापाको बाल्यकालदेखि नै अनुशासनप्रति गहिरो लगाव थियो। कठिन परिश्रम, स्वावलम्बन र उच्च आदर्शमा उनी हुर्किए। शिक्षाको क्षेत्रमा उनी सदैव अब्बल थिए, तर त्यो अब्बलता केवल किताबी ज्ञानमा सीमित थिएन। समाजप्रतिको जिम्मेवारीबोध र राष्ट्रसेवाप्रतिको गहिरो समर्पण उनीभित्र गढिएको थियो। युवावस्थामै उनले प्रहरी सेवा रोज्ने निर्णय गर्नुको पछाडि एउटा स्पष्ट दर्शन थियो – राष्ट्रको शान्ति, स्थायित्व र नागरिक सुरक्षाका लागि जीवन अर्पण गर्नु।
नेपाल प्रहरीमा प्रवेश र अविरल यात्रा
दिपक थापाको नेपाल प्रहरीमा प्रवेश त्यो समयको एउटा ऐतिहासिक क्षणजस्तै थियो। उनले जुन उत्साह, लगनशीलता र जिम्मेवारीका साथ सेवा प्रारम्भ गरे, त्यो छिट्टै सबैको ध्यान तान्न सफल भयो। अपराध नियन्त्रण, आपराधिक अनुसन्धान, रणनीतिक सुरक्षा योजना, मानव अधिकार संरक्षण र प्रविधिमैत्री प्रहरी सेवामा उनले ल्याएको नवीन दृष्टिकोणले प्रहरी संगठनलाई नयाँ उचाइमा पु¥यायो।
प्रत्येक जिम्मेवारीमा उनले देखाएको कर्तव्यपरायणता यस्तो थियो, जसले उनलाई “प्रहरीमाझ प्रहरी” बनायो। जुन ठाउँमा गए पनि उनले आफ्नो कर्म, सरलता, इमानदारी र कडाइका कारण सबको विश्वास जिते।
दूरदृष्टि र नविन सोच: आईजीपीको असल उदाहरण
आईजीपी दिपक थापा केवल एक प्रशासक थिएनन्, उनी त एक दूरदर्शी योजनाकार थिए। उनले नेतृत्व सम्हालेपछि नेपाल प्रहरीलाई २१औँ शताब्दीको स्तरमा पुर्याउने महान संकल्प लिए। डिजिटल प्रविधिको प्रयोग, सूचना प्रवाहको पारदर्शिता, जनमैत्री सेवा प्रणाली, महिला तथा बालबालिका मैत्री संरचना, सीमानामा निगरानी प्रणालीको विकास र राष्ट्रिय अपराध नियन्त्रण सञ्जाल विस्तार उनका नेतृत्वमा उल्लेखनीय उपलब्धिहरू थिए।
उनको कार्यकालमा “समुदाय–प्रहरी साझेदारी” अभियानले नयाँ गति लियो। उनले प्रहरीलाई केवल शक्ति प्रयोग गर्ने संस्था नभई, सेवामूलक संस्थाको रूपमा विकास गरे। नागरिकको पीडा बुझ्ने, तत्काल प्रतिक्रिया दिने, र अपराधको जरैदेखि निर्मूल गर्ने उनका योजनाहरू प्रशंसनीय मात्र थिएनन्, क्रान्तिकारी नै थिए।
साहस, संयम र न्यायप्रतिको प्रतिबद्धता
दिपक थापा एउटा त्यस्तो नेतृत्व हुन् जसले चुलिएको अवस्था, अप्ठ्यारो परिस्थिति र चुनौतीपूर्ण घडीहरूमा संयमता गुमाएनन्। चाहे त्यो सडक आन्दोलन होस् वा अन्तर्राष्ट्रिय अपराध सञ्जाल, उनले प्रत्येक संकटलाई शान्त बुद्धि र व्यावसायिक क्षमतासाथ सम्बोधन गरे।
उनले प्रहरीलाई दण्ड दिने हैन, न्याय दिलाउने यन्त्र बनाउने दृष्टिकोण राखे। थुनुवा अधिकार, हिरासतको व्यवस्थापन, महिला प्रहरीको सशक्तीकरण, र अल्पसंख्यकको सहभागिता विस्तारमा उनले विशेष योगदान दिएका छन्। प्रहरी संगठनभित्रको कुप्रथाको अन्त्य गर्दै पारदर्शिता, जवाफदेहिता र जनमुखी चरित्र निर्माणमा उनी सदा अग्रसर रहे।
नैतिक मूल्यमान्यता र नेतृत्व शैली
आईजीपी दिपक थापा काममा कठोर, सिद्धान्तमा अटल र व्यवहारमा अत्यन्त नम्र छन्। उनीसँग काम गरेका सबै वरिष्ठ–कनिष्ठ प्रहरी कर्मचारीहरू भन्छन् – “सर नेतृत्व गर्दैनन् मात्र, प्रेरणा दिन्छन्।” उनी बैठकको कुर्सीमा मात्र होइन, सडकको ड्युटीपोइन्टमा समेत पुगेर जवानहरूसँग हात मिलाउने र उनीहरूको अवस्था बुझ्ने अधिकारी हुन्।
उनको भनाइ – “प्रहरीको बल जनताको विश्वास हो। त्यो गुमेपछि हातको बन्दुकले केही गर्दैन।” – उनको सोच र दर्शनको वास्तविक अभिव्यक्ति हो।
अन्तर्राष्ट्रिय पहिचान र कूटनीतिक शैली
दिपक थापाले नेपाल प्रहरीको पहिचानलाई अन्तर्राष्ट्रिय फलकमा समेत विस्तार गरे। युएन मिसनहरूमा सक्रिय सहभागिता, क्षेत्रीय सुरक्षा फोरमहरूमा नेतृत्व, र अन्तर्राष्ट्रिय सहकार्य विस्तारका लागि उनले खेलेको भूमिकाले नेपाली प्रहरीलाई “ग्लोबल प्रहरी फ्रेमवर्क” मा चिनाउन मद्दत गर्यो।
उनको कूटनीतिक शैली, सभ्य बोलीचाली, तथ्यमा आधारित प्रस्तुतिले विदेशी राष्ट्रहरूमा समेत उनीप्रति विश्वास र सम्मानको भाव जगाएको छ।
साधारण जीवनशैली, असाधारण विचार
आईजीपी थापा व्यक्तिगत जीवनमा अत्यन्तै साधारण छन्। सरकारी सुविधा त छँदैछ, तर उनले कहिल्यै पदको घमण्ड देखाएनन्। सादा भोजन, सादा जीवनशैली, समयपालन र परिवारप्रति माया उनको दिनचर्या हो। सायद यही साधारणपनभित्रै उनको असाधारण चरित्रको जरा लुकेको छ।
उनको विचारमा प्रहरी सेवामा “मन” लाग्नुपर्छ, “मन जित्न” सक्नुपर्छ। उनले बारम्बार भनेका छन् – “कानुनको शासन केवल कानुनले होइन, त्यसमा काम गर्ने मनुवाहरूको चरित्रले स्थापित हुन्छ।”
प्रेरणाका स्रोत: भावी पुस्ताका आदर्श
आजको पुस्ताका युवाहरू, प्रहरी सेवामा प्रवेश गर्न चाहने नवप्रवेशीहरू र प्रशासनिक नेतृत्वतर्फ आकर्षित प्रतिभाहरूका लागि दिपक थापा प्रेरणाका श्रोत हुन्। उनले देखाएको बाटो न केवल नेपाल प्रहरीको सुधारको यात्रा हो, त्यो त समग्र राष्ट्र निर्माणमा शान्ति र सुरक्षाको जग मजबुत पार्ने अभियान हो।
विद्यालय, विश्वविद्यालय, नीति निर्माण तहदेखि समाजका प्रत्येक तहसम्म उनलाई “इन्स्पिरेशन लिडर” का रूपमा हेरिन्छ।
निष्कर्ष: दिपक थापा – युगका प्रहरी, युगका नेतृत्व
आईजीपी दिपक थापा एउटा पद होइन, एउटा उदाहरण हुन्। उनी केवल नेपाल प्रहरीका प्रमुख होइनन्, राष्ट्रसेवाको नयाँ परिभाषा हुन्। उनको दूरदृष्टि, दृढ संकल्प, निष्ठा, कार्यकुशलता र जनताको सुरक्षाप्रति गहिरो प्रतिबद्धता – यी सबै गुणले उनलाई युगीन प्रहरी बनाएको छ।
सत्य, सेवा र समर्पणका प्रतीक दिपक थापाजस्ता प्रहरी नेतृत्वले आज हामीलाई सुरक्षा दिनुका साथै आशा, भरोसा र गौरव पनि दिएको छ। जब उनी विदा लिनेछन्, नेपाल प्रहरी मात्र होइन, सम्पूर्ण राष्ट्रले एउटा असल नेतृत्व गुमाएको महसुस गर्नेछ। तर उनका आदर्श, योजना र प्रेरणा सदा जीवित रहनेछ – “प्रहरी बदलिन्छ, तर आदर्श नेतृत्व अमर रहन्छ।”
